1. ครุฑแดง (น.ส.4)

ส่วนใหญ่โฉนดในเมืองจะเป็นครุฑแดงครับ เป็นโฉนดที่สามารถซื้อขาย โอน หรือจำนองก็ได้ โดยเจ้าของโฉนดครุฑแดงนี้ ผู้ถือครองมีกรรมสิทธิ์ 100% ที่จะใช้ จะทำกิน จะอยู่อาศัย หรือจะทำอะไรก็ได้เต็มที่ครับ แต่สิทธิ์ของที่ดินจะหมดลงหากถูกครองครองปรปักษ์ติดต่อกัน 10 ปี โดยที่ดินครุฑแดงใช้ยื่นขอสินเชื่อสมหวัง โฉนดแลกเงินได้

2.ครุฑเขียว (น.ส.3 ก.)

ครุฑสีเขียวเป็นหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ยังไม่ใช่โฉนดที่ดิน ทำให้ยังไม่เป็นกรรมสิทธิ์เท่าคนถือโฉนดครุฑแดง แต่ทว่าคุณสมบัติใกล้เคียงกับโฉนด ซื้อ ขาย จำนองธนาคารได้ ถูกต้องตามกฎหมาย แต่สิทธิ์ของที่ดินจะหมดลงหากถูกครองครองปรปักษ์ติดต่อกัน 1 ปี แต่ในอนาคตสามารถยื่นเรื่องเปลี่ยนเป็นโฉนดครุฑแดงได้ที่สำนักงานที่ดินจังหวัด

3.ครุฑดำ (น.ส. 3 /น.ส.3 ข.)

มาถึงครุฑสีดำเป็นหนังสือรับรองที่แสดงถึงสิทธิ์การครอบครองเป็นเจ้าของ มีสิทธิทำประโยชน์ก็จริง แต่การครอบครองยังไม่รับรองอย่างเป็นทางการ เพราะครุฑดำยังมีขนาดที่ดินไม่ชัดเจน ถ้าซื้อ ขาย โอน จำนองจะต้องรังวัดที่ดิน และรอประกาศจากราชการ 30 วัน แต่ไม่ต้องกังวลครับ เราสามารถยื่นเรื่องเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้ ซึ่งครุฑดำจะมีความแตกต่างอยู่ 2 อย่างครับ คือ ครุฑดำ น.ส. 3 ออกโดยนายอำเภอท้องที่ ส่วนครุฑดำแบบ น.ส.3 ข. เจ้าหน้าที่ที่ดินจะเป็นผู้ออกให้ โดยสิทธิ์ของที่ดินครุฑดำ จะหมดลงหากถูกครองครองปรปักษ์ติดต่อกัน 1 ปีเช่นเดียวกับครุฑสีเขียวเลย

4.ครุฑสีน้ำเงิน (ส.ป.ก.4-01)

ในส่วนครุฑสีน้ำเงิน หรือ ส.ป.ก.4-01 บางคนก็เรียกกันว่าเป็น ที่ดินส.ป.ก. ครับ เป็นเอกสารที่ดินอนุญาตให้ทำการเกษตรเท่านั้น ซึ่งจะออกให้กับเกษตกร โดยครอบครัวละไม่เกิน 50 ไร่ และเอกสารครุฑสีน้ำเงิน ยังมีข้อห้าม คือ ไม่ให้ซื้อ ขาย โอน ห้ามให้เช่า หรือให้ผู้อื่นใช้ประโยชน์ในที่ดินนั้น

พูดง่าย ๆ ที่ดินส.ป.ก. จะต้องทำประโยชน์ที่ดินด้วยตนเอง และสามารถสร้างบ้าน ก่อสร้างได้ตามสมควร

ที่ดินส.ป.ก. เป็นมรดกตกทอดได้ โดยจะให้ทายาทเจ้าของสิทธิ์เท่านั้น ซึ่งจะต้องเป็นเกษตรกรที่จะประกอบอาชีพเกษตรกรเป็นหลักเท่านั้น และที่ดินประเภทนี้ไม่สามารถแย่งการครอบครองได้